دانش مالی – رفتاری (روانشناسی مالی) (Behavioral Finance) (بخش دوم)

اگرچه مباحث رفتاری در دنیای سرمایه گذاری و موضوعات مالی قدمت دارد، اما از حدود 30 سال گذشته تا کنون شاهد رشد و تبدیل این مباحث به یک رشته مستقل بوده ایم. ترکدن حباب قیمتی سهام در اواحر دهه 1990 آمریکا بر اهمیت درک رفتار غیرعقلایی سرمایه گذاران افزود و موجب رواج واژه هایی نظبر “انسان نرمال” در برابر “انسان عقلایی” گردید.

انسان “نرمال” در دانش مالی رفتاری بیان گر توصیف واقعی رفتار انسان در تصمیم گیری های اقتصادی است.

انسانی که دارای تمایلات و سوگیری های رفتاری است و افراد با درجات متفاوتی در معرض این سوگیری ها قرار دارند، به نحوی که برخی از آنها را به سادگی میتوان در رفتارهای روزمره انسان ها مشاهده کرد.

در “دانش مالی رفتاری” اعتقاد راسخ وجود که آگاهی از “تمایلات روانشناختی” در عرضه سرمایه گذاری کاملا ضروری و نیازمند توجه جدی فعالان حوزه های مالی و مدریت دارایی است.

روانشناسی یعنی مطالعه فرآیندهای ذهنی و رفتاری در شرایط مختلف که این یک تعریف جامع از دانش روانشناسی است و مالی رفتاری یعنی کاربرد روانشناسی در دانش مالی.

دانش مالی رفتاری در  دو سطح خرد و کلان

مالی رفتاری پدیده های متغییر را در طیف وسیعی از رفتار سرمایه گذاران از سطح انفرادی تا پیامدهایی در سطح کل بازار مدل سازی و تفسیر میکند و در بحث “مدیریت دارایی” و”سرمایه گذاری” تمرکز اصلی ما بر “مالی رفتاری خرد” است. یعنی مطالعه رفتار سرمایه گذاران در سطح فردی بویژه تاکید بر سوگیری های روانشناختی و تاثیر آن بر تصمیمات تخصیص دارایی ها. با این هدف که بتوانیم اثر این سوگیری ها را در فرایند سرمایه گذاری کنترل کنیم.

در مالی رفتاری کلان این پرسش مطرح است که آیا بازارها کارآمد هستند یا اینکه در معرض تاثیرات رفتاری قرار دارند؟ در  سطح مالی – رفتاری خرد پرسش این است که آیا سرمایه گذاران عقلانی رفتار میکنند یا اینکه اشتباهات احساسی – شناختی میتواند بر تصمیمات مالی آنها تاثیر گذار باشد؟

لاگرچه بخش عمده ای از تئوری های مالی و اقتصادی بر این مفهوم استوار  است که افراد عقلایی رفتار میکنند و در فرایند تصمیم گیری همه اطلاعات را در نظر میگیرند. از سوی دیگر محققین دانشگاهی به شواهد فراوانی دست یافته اند که نشان دهنده غیرعقلایی و تکرار خطا در ارزیابی و قضاوت انسان است.

روانشناسی پول: روانشناسی پول در برگیرنده رابطه فرد با پول است. اینکه او پول خود را چگونه خرج میکند، چه احساسی در مورد آن دارد؟ و چگونه از آن استفاده میکند؟

فرایندهای ذهنی و روانی (روانشناختی) در دانش مالی به فرایندهای دریافت معاملات و بازار، عواملی از قبیل افکار، احساسات، انگیزه ها، ترس، طمع، غرور، خود بزرگ بینی و امیدواری را در بر میگیرند و از اینرو در دانش مالی اعتقاد راسخ بر آگاهی از این تمایلات روانشناختی است.

برگرفته از کتاب دانش مالی رفتاری و مدیریت دارایی